–ಮಣಿಕಂಠತ್ರಿಶಂಕರ್, ಮಾಜಿ ಎನ್ ಸಿಸಿ ಕೆಡೆಟ್
ಭಾರತೀಯ ಸೇನಾ ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ, ಜನರಲ್ ಗುರುನಾಥ್ ಗೋಪಾಲ್ ಬೇವೂರ್ (ಪಿವಿಎಸ್ ಎಂ) ಅವರ ಹೆಸರಿನಷ್ಟು ಗೌರವ ಮತ್ತು ನಿಶ್ಯಬ್ದ ಆರಾಧನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುವ ಹೆಸರುಗಳು ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ. ಅತ್ಯಂತ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ ಮತ್ತು ಅಚಲವಾದ ಸ್ಥೈರ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಬೇವೂರ್ ಅವರು ಕೇವಲ ಒಬ್ಬ ಸೈನಿಕನಾಗಿರಲಿಲ್ಲ; ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಪರಿವರ್ತನಾಶೀಲ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆಸಿದ ಒಬ್ಬ ಮಾಸ್ಟರ್ ಸ್ಟ್ರಾಟೆಜಿಸ್ಟ್ (ಮಹಾ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಜ್ಞ).
9ನೇ ಭೂಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ, ಅವರು ದಂತಕಥೆ ಸ್ಯಾಮ್ ಮಾನೆಕ್ ಶಾ ಅವರಿಂದ ನಾಯಕತ್ವದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಮಾನೆಕ್ ಶಾ ಅವರಂತಹ ಪ್ರಭಾವಿ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ನಂತರ ಆ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ತುಂಬುವುದು ಸುಲಭದ ಮಾತಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಆದರೂ ಬೇವೂರ್ ಅವರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧ ಮತ್ತು ನಿಖರವಾದ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು.
ಜನವರಿ 23, 1916 ರಂದು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಸಿಯೋನಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಗುರುನಾಥ್ ಬೇವೂರ್ ಅವರು ಜನಿಸಿದರು. ಅವರ ತಂದೆ ಸರ್ ಗುರುನಾಥ್ ವೆಂಕಟೇಶ್ ಬೇವೂರ್ ಅವರು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಇಂಡಿಯನ್ ಸಿವಿಲ್ ಸರ್ವಿಸ್ (ICS) ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಗೋಪಾಲ್ ಅವರು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆಯೇ ಜೀವನದ ಮೂಲಾಧಾರವಾಗಿರುವ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದರು. ಅವರ ಮಿಲಿಟರಿ ಪ್ರಯಾಣವು ಡೆಹ್ರಾಡೂನ್ನ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಪ್ರಿನ್ಸ್ ಆಫ್ ವೇಲ್ಸ್ ರಾಯಲ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಮಿಲಿಟರಿ ಕಾಲೇಜ್ (RIMC) ಮತ್ತು ನಂತರ ಇಂಡಿಯನ್ ಮಿಲಿಟರಿ ಅಕಾಡೆಮಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. 1937 ರಲ್ಲಿ ಬಲೋಚ್ ರೆಜಿಮೆಂಟ್ಗೆ ನಿಯೋಜನೆಗೊಂಡ ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ವರ್ಷಗಳು ಕಠಿಣ ಶಿಸ್ತು ಮತ್ತು ಸವಾಲುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದವು.
ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಅನುಭವ:ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಬೇವೂರ್ ಅವರು ಬರ್ಮಾದ ಕಠಿಣ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಇಲ್ಲಿನ ದಟ್ಟವಾದ ಕಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಜಪಾನಿನ ಸತತ ಆಕ್ರಮಣಗಳ ನಡುವೆ ಅವರುಸಾರಿಗೆ ನಿರ್ವಹಣೆ (Logistics) ಮತ್ತು ಯುದ್ಧತಂತ್ರದ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯನ್ನುಕರಗತ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು.
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರದ ಬದಲಾವಣೆ:ದೇಶ ವಿಭಜನೆಯ ನಂತರ, ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯನ್ನು ಆಯ್ದುಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅವರನ್ನುಡೋಗ್ರಾ ರೆಜಿಮೆಂಟ್ಗೆವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಅವರ ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ಅಚಲ ನಿಷ್ಠೆಗೆ ಹೆಸರಾದ ಪಡೆಯಾಗಿತ್ತು.
ಬೇವೂರ್ ಅವರ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಏಳಿಗೆಯು “ಶಾಂತ ಪ್ರತಿಭೆ” ಯಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ಅಬ್ಬರದ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ; ಬದಲಾಗಿಗಂಭೀರ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನುನೀಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರು. 1948 ರಲ್ಲಿ, ಬೇವೂರ್ ಅವರನ್ನುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೆಡೆಟ್ ಕೋರ್ (NCC)ನ ಮೊದಲ ನಿರ್ದೇಶಕರನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು ಕೇವಲ ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲಿಲ್ಲ, ಅದಕ್ಕೆ ಜೀವ ತುಂಬಿದರು. ಅವರು ಎನ್ಸಿಸಿಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರದ ನರ್ಸರಿ ಎಂದು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರು, ಅಲ್ಲಿ ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಯುವಕರು ಶಿಸ್ತು ಮತ್ತು ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವೆಯ ಗುಣಗಳನ್ನು ಕಲಿಯಬಹುದಾಗಿತ್ತು. ಇಂದು ಎನ್ಸಿಸಿ ಹೊಂದಿರುವ ಬಲಿಷ್ಠ ರಚನೆಯ ಹಿಂದೆ ಅವರ ಮೂಲಭೂತ ನೀಲನಕ್ಷೆಗಳ ಕೈವಾಡವಿದೆ.
ದಕ್ಷಿಣ ಕಮಾಂಡ್ನ ಜನರಲ್ ಆಫೀಸರ್ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ (GOC-in-C) ಆಗಿ, ಬೇವೂರ್ ಅವರು ಭಾರತದ ವಿಶಾಲ ಮತ್ತು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಗಡಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಮರುಭೂಮಿ ಯುದ್ಧತಂತ್ರ ಮತ್ತು ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಸಾರಿಗೆ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು.
1973 ರಲ್ಲಿ ಜನರಲ್ ಸ್ಯಾಮ್ ಮಾನೆಕ್ಶಾ ಅವರು ನಿವೃತ್ತರಾದಾಗ, ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯು 1971 ರ ವಿಜಯದ ಸಂಭ್ರಮದಲ್ಲಿತ್ತು. ಅಂತಹ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬೇವೂರ್ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅವರ ಮುಂದಿದ್ದ ಸವಾಲು ಕೇವಲ ಆ ವೇಗವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಯುದ್ಧದಿಂದ ಕಲಿತ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಸಂಸ್ಥೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ತರುವುದಾಗಿತ್ತು.
ಬೇವೂರ್ ಅವರನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ “ಚಿಂತಕ ಜನರಲ್” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅವರ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೇ ಆದರೆ 1. ಆಧುನೀಕರಣ: ಅವರು ಸುಧಾರಿತ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳ ಸೇರ್ಪಡೆ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಹಾರ್ಡ್ವೇರ್ನ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿದರು. 2.ರಚನಾತ್ಮಕ ಸುಧಾರಣೆ: ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವೇಗವಾಗಿ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಅನುವಾಗುವಂತೆ ಅವರು ಸೇನೆಯ ಕಮಾಂಡ್ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಮರುಸಂಘಟಿಸಿದರು.
3.ಪರಮಾಣು ಸನ್ನದ್ಧತೆ: 1974 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಶಾಂತಿಯುತ ಪರಮಾಣು ಸ್ಫೋಟವನ್ನು (ಸ್ಮೈಲಿಂಗ್ ಬುದ್ಧ) ನಡೆಸಿದ್ದು ಅವರ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯಲ್ಲೇ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಿಲಿಟರಿ ಸನ್ನದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಭದ್ರತಾ ಪ್ರೋಟೋಕಾಲ್ಗಳನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಬೇವೂರ್ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದರು.
ಪದಕಗಳು ಮತ್ತು ಸಮವಸ್ತ್ರದ ಆಚೆಗೆ, ಗುರುನಾಥ್ ಬೇವೂರ್ ಅವರು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ವಿನಯವಂತಿಕೆಯ ಮನುಷ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು “ಮುಕ್ತ-ದ್ವಾರ ನೀತಿ” ಗೆ (Open-door policy) ಹೆಸರಾಗಿದ್ದರು, ಅಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಜೂನಿಯರ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಕೂಡ ತನ್ನ ಸಮಸ್ಯೆಯೊಂದಿಗೆ ಅವರನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಭೇಟಿಯಾಗ ಬಹುದಿತ್ತು. ಸೇನೆಯ ಶಕ್ತಿಯು ಕೇವಲ ಟ್ಯಾಂಕ್ಗಳಲ್ಲಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಯಂತ್ರದ ಹಿಂದಿರುವ ಮನುಷ್ಯನ ನೈತಿಕ ಸ್ಥೈರ್ಯದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂಬಿದ್ದರು. ಇವರ ಸ್ವಭಾವ ಶಾಂತ, ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಮಣಿಯದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಸ್ವತಃ ಮಾದರಿಯಾಗಿ ನಿಂತು ಮುನ್ನಡೆಸುವಿಕೆ; “ಸೇವೆಗಿಂತ ಮಿಗಿಲಾದದ್ದು ಯಾವುದೂ ಇಲ್ಲ” ಎಂಬ ತತ್ವ, ನಾಯಕತ್ವ ಶೈಲಿ ಹೊಂದಿರು ಗುಣ ಗುರುನಾಥ್ ಗೋಪಾಲ್ ಬೇವೂರ್ ಅವರದ್ದಾಗಿತ್ತು.
1975 ರಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತರಾದ ನಂತರವೂ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಸೇವೆ ನಿಲ್ಲಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ಗೆ ಭಾರತದ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಒಬ್ಬ ಸೈನಿಕನ ಯುದ್ಧತಂತ್ರದ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲೂ ಅಷ್ಟೇ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಎಂದು ಅವರು ನಿರೂಪಿಸಿದರು. ಅವರು 1989 ರಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು, ಆದರೆ ಅವರ ಪ್ರಭಾವವು ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯನ್ ಮಿಲಿಟರಿ ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಶಿಸ್ತಿನ ಕಾರಿಡಾರ್ಗಳಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಜೀವಂತವಾಗಿದೆ.
ಇಂದು ಅವರನ್ನು ನಾವು ಏಕೆ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರವಾಗಿ ನೋಡುವುದಾದರೆ, ನಾಯಕತ್ವವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಮೂಲಕ ಅಳೆಯಲ್ಪಡುವ ಇಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಜನರಲ್ ಬೇವೂರ್ ಅವರು ಒಂದು ವಿಭಿನ್ನ ಮಾನದಂಡವನ್ನು ನಮಗೆ ನೆನಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅದೇ “ಮೌನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ”. ಅವರು ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಕಾಲದ ಸೇನೆ ಮತ್ತು ಇಂದಿನ ಆಧುನಿಕ ತಾಂತ್ರಿಕ ಸೇನೆಯ ನಡುವಿನ ಸೇತುವೆಯಾಗಿದ್ದರು. ನಿಜವಾದ ಶಕ್ತಿಯು ಕೂಗಾಡುವುದರಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಸನ್ನದ್ಧವಾಗಿರುವುದರಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ನಮಗೆ ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.
ಜನರಲ್ ಗುರುನಾಥ್ ಗೋಪಾಲ್ ಬೇವೂರ್ ಅವರು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಕೆಡೆಟ್ಗೆ ದಾರಿ ದೀಪವಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಶಿಸ್ತು, ತೀಕ್ಷ್ಣ ಬುದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಮಾತೃಭೂಮಿಗೆ ಅರ್ಪಿತವಾದ ಹೃದಯವಿದ್ದರೆ ಪರ್ವತವನ್ನೇ ಸರಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಅವರು ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನುವುದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಮಾತಿಲ್ಲ.
